Những ai đã từng học tiếng Nhật hẳn không còn xa lạ gì với câu thành ngữ “Ichigo Ichie” hay “Nhất kỳ nhất hội”. Thành ngữ này đã được ra đời từ thế kỷ 16 bởi bậc thầy Trà đạo Sen no Rikyuu (千利休). Nhưng Ichigo Ichie không chỉ đơn thuần là một khái niệm thưởng trà, mà còn trở thành một cách sống, một triết lý đầy tinh tế về nhân sinh của người Nhật.
Khởi nguồn từ văn hóa Trà đạo của Nhật Bản
“Ichigo Ichie” (一期一会 – Nhất kỳ nhất hội) là một thành ngữ 4 chữ của Nhật Bản. Khi dịch nguyên văn, Ichigo Ichie có nghĩa là “một thời điểm, một cuộc gặp gỡ”. Tuy nhiên, theo cách hiểu sâu hơn, câu thành ngữ này còn mang ý nghĩa “Mỗi lần gặp gỡ đều đáng quý, bởi nó không bao giờ lặp lại”.
Thành ngữ này đã được rút ra từ lời dạy của bậc thầy Sen no Rikyuu dành cho các học trò về ý nghĩa của việc thưởng trà. Trong một buổi Chakai (trà hội), từ việc quét dọn con đường lát đá vào buổi sớm trước khi khách đến, đến tiết trời của ngày hôm đó, bông hoa nào mới nở, bông hoa nào đã tàn, tất cả chỉ xảy ra một lần trong đời trước khi chúng trôi qua. Vì nhận thức được tính chất duy nhất và tạm thời của mọi thứ, mọi việc trong nghi lễ Trà đạo đều được thực hiện với lòng tôn kính chân thành.
Ảnh: allabout-japan.com
Nhắc đến văn hóa Trà đạo Nhật Bản, chúng ta không thể bỏ qua bốn chữ Hòa, Kính, Thanh, Tịch (和 – 敬 – 清 – 寂), nghĩa là hài hòa giữa con người và thiên nhiên, tôn kính người khác, thanh tao và yên tĩnh. Trong quan niệm của người Nhật, hương vị một ly trà không chỉ được cảm nhận qua vị giác. Thưởng trà cần có một không gian thanh tịnh, dụng cụ phù hợp, các bước chuẩn bị tinh tế và một tâm hồn trong sáng. Tận hưởng ly trà bằng cả trái tim, và điều đó sẽ mang đến cho người thưởng trà những trải nghiệm đặc biệt. Khi đó, hương vị trà sẽ vượt qua giới hạn của một đồ uống thông thường, lan tỏa tới mọi giác quan, chạm tới cảm xúc của con người.
Qua thời gian, từ những bức tranh chữ xuất hiện tại các phòng trà, “Ichigo Ichie” dần trở thành những tác phẩm thư pháp được treo rộng rãi khắp nơi, từ các phòng khách, giảng đường cho đến những món quà tặng. Từ đó, ý nghĩa của câu thành ngữ này đã được mở rộng với nhiều góc nhìn khác nhau.
Mỗi lần gặp gỡ đều là duy nhất
Người Nhật luôn đặc biệt coi trọng chữ “Duyên”, đó là duyên gặp gỡ, duyên hội ngộ. Vạn vật thay đổi, thế giới thay đổi, và con người cũng không phải là ngoại lệ. Chúng ta có thể gặp một người nhiều lần, nhưng mỗi lần gặp gỡ đều không giống nhau. Chẳng hạn như khi cùng bạn bè thưởng trà nóng vào cuối tuần, hoặc khi chào buổi sáng với đồng nghiệp, thậm chí chỉ là một cái nhìn ngắn với một người xa lạ trên đường phố, tất cả đều là những khoảnh khắc duy nhất không thể lặp lại. “Ichigo Ichie” nhắc nhở chúng ta hãy tận hưởng khoảnh khắc hiện tại, diễn đạt những điều cần nói, làm những điều mình muốn làm, và sống một cách tận hưởng để không lãng phí từng khoảnh khắc và nuối tiếc những cuộc gặp mặt đã qua.
Chúng ta chỉ sống một lần duy nhất
“一期 – Ichigo” trong “Ichigo Ichie” là một khái niệm có nguồn gốc từ Phật Giáo và hiện nay được hiểu với ý nghĩa “một đời người”. Triết lý sống Ichigo Ichie cho rằng việc nghe, nhìn, chạm, nếm những hương vị cuộc sống là một nghệ thuật. Chẳng ai có thể biết chắc tương lai sẽ ra sao và ngày mai sẽ như thế nào. Cuộc sống là một cánh rừng phong phú, đa sắc, được tạo ra từ chuỗi những trải nghiệm. Mỗi trải nghiệm, dù ngọt ngào hay đắng cay, đều là duy nhất. Bỏ đi, quên lãng, bỏ qua, buông bỏ là cách để đương đầu với những điều tiêu cực. Tuy nhiên, nếu nhìn những điều tiêu cực đó như một trải nghiệm, một bài học, một động lực, chúng ta có thể trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình trong hiện tại.
Quá khứ đã trôi qua và hiện thực đang diễn ra. Hãy tận hưởng khoảnh khắc hiện tại như thể đó là hơi thở cuối cùng của bạn. Đừng quên rằng, mỗi ngày bạn chỉ có thể sống một lần duy nhất.
Mirai.edu.vn – Kiến Thức Tiếng Nhật Hữu Ích