Sau một thời gian bị lãng quên, thiệp chúc mừng năm mới Nengajo đang dần quay trở lại. Điều này có lẽ là do người Nhật đang có nhu cầu gia tăng mối liên kết giữa mọi người sau những đau thương do đại dịch gây ra.
Giải mã Nengajo: Tấm Thiệp Gửi Gắm Tâm Lòng Đầu Năm
Oshogatsu, hay Tết Nhật Bản, là một khoảng thời gian đặc biệt ở xứ Phù Tang. Đó là thời điểm mọi người trở về nhà, dành thời gian bên gia đình và thắp hương kính nhớ ông bà tổ tiên. Tết Nhật Bản là một trong những ngày lễ quan trọng nhất, chính vì thế có rất nhiều công việc phải hoàn thành như tổng vệ sinh nhà cửa – Osouji, chuẩn bị các món ăn truyền thống cho ba ngày đầu tiên của năm mới – Osechi ryori, và viết thiệp chúc mừng năm mới “Nengajo”.
Ảnh: Fukuoka-now
Tấm thiệp Nengajo có mặt trên được chữ “Nenga – 年賀” viết bằng màu đỏ, giúp phân biệt với các loại thư khác.
Lý do phổ biến nhất để gửi thiệp thay vì một tin nhắn hoặc cuộc gọi điện thoại trực tuyến là vì sự chu đáo và hữu hình của chúng. Với đa số người Nhật, việc chờ đợi tấm thiệp vào ngày đầu năm là một truyền thống được trân trọng và mong chờ nhất.
Sự ra đời của tấm thiệp mừng năm mới
Giống như những tấm thiệp và lời chúc mừng được trao trong dịp Giáng sinh ở phương Tây, Nengajo là một phần quan trọng trong dịp năm mới của Nhật Bản. Phong tục này có thể bắt nguồn từ truyền thống chào đón năm mới Nenshi mawari, được cho là ra đời từ thời Nara.
Vào dịp này, mọi người sẽ đến thăm bạn bè, gia đình, hàng xóm và những người đã giúp đỡ họ trong năm vừa qua để bày tỏ lòng biết ơn với hy vọng giữ gìn mối quan hệ tốt đẹp trong năm tới.
Ảnh: Gaijinpot
Đến thời Heian, phong tục gửi những tờ tiền đến người thân ở xa, không thể đến thăm, đã lan rộng trong giới quý tộc và triều đình thông qua dịch vụ chuyển phát Hikyaku. Tuy nhiên, việc giao hàng cũng bị giới hạn vì những người đàn ông chuyển thư Hikyaku phải chạy bộ để giao nên thời gian nhận được thiệp sẽ kéo dài.
Khi bưu điện bắt đầu phát hành bưu thiếp trong thời kỳ Minh Trị, Nengajo bắt đầu thịnh hành. Vào năm cao điểm, bưu điện Nhật Bản có thể cung cấp khoảng 4 tỷ Nengajo. Nhiều năm gần đây, khi số hóa lên ngôi, bưu điện cũng đã nắm bắt được xu hướng và tạo nên một trang web, nơi người dùng có thể thiết kế Nengajo cho riêng mình hoặc gửi Nengajo cho người khác thông qua ứng dụng nhắn tin phổ biến – LINE. Tuy nhiên, không vì thế mà những tấm thiệp viết tay bị “thất sủng”. Nhiều người vẫn tận hưởng việc làm ra Nengajo như một thú vui và là cơ hội gắn kết mọi người khi vào tiết trời lạnh giá. Cả gia đình cùng nhau ngồi quanh Kotatsu, tạo ra Nengajo thủ công bằng kỹ thuật vẽ cọ, thư pháp truyền thống, tem và một chút trí tưởng tượng. Chắc chắn đó là quãng thời gian ấm áp và đáng nhớ nhất!
Các quy tắc “bất di bất dịch” khi sử dụng Nengajo
Thiết kế
- Các thiết kế Nengajo phổ biến nhất thường kết hợp “Eto – 干支” (12 con giáp theo văn hóa Nhật Bản) phù hợp theo từng năm, các họa tiết truyền thống của Nhật Bản như núi Phú Sĩ hoặc mặt trời mọc, các nhân vật nổi tiếng như Hello Kitty và chuột Mickey.
- Nếu bạn tự làm thiệp mừng năm mới, hãy nhớ viết “年賀” (Nenga) trên đó để bưu điện xử lý và giao đúng thời hạn.
- Lời chúc.
- Địa chỉ, thông tin người gửi và người nhận.
- Cuối cùng, hãy ghi ngày trên thiệp bằng thuật ngữ “元旦 – Gantan”, có nghĩa là Ngày đầu năm mới. Cách phổ biến nhất để làm điều đó là viết “Số năm + Gantan”. Ví dụ năm 2022 thì sẽ viết là 令和 四年 元旦 (Reiwa yonen gantan), với số năm viết theo niên hiệu Nhật Bản. Ngoài ra, bạn cũng có thể viết, 二〇二二年 元旦 (2022nen gantan), trong đó “nen – 年” có nghĩa là “năm”.
Ảnh: hiragana
Dịch vụ kèm theo
Để thêm phần hào hứng, dịch vụ bưu chính Nhật Bản cũng tiến hành xổ số Nengajo hàng năm thông qua việc đánh dấu mỗi tấm thiệp được sản xuất bằng một con số. Những con số may mắn được công bố trên báo, người thắng cuộc sẽ nhận được mọi thứ: từ tiền, chuyến du lịch nước ngoài miễn phí, TV, laptop. Bưu thiếp Nengajo do bưu điện Nhật Bản phát hành hàng năm cũng có một con tem được thiết kế độc đáo, thể hiện con vật của năm mới.
Điều tối kị
Khác với phong tục tặng thiệp ở nhiều quốc gia, tại Nhật, khi gửi Nengajo cho một ai đó, bạn phải chắc chắn rằng gia đình người nhận không trong giai đoạn tang lễ. Thông thường, những người thân quen sẽ gửi một tấm bưu thiếp được gọi là “Mochuu hagaki – 喪中はがき” để thông báo với mọi người rằng nhà mình vừa trải qua chuyện buồn. Nhưng nếu không nhận được, bạn cũng nên kiểm tra trước thông tin để tránh phạm phải điều tối kị dịp đầu năm.
Ảnh: hiragana
Thời gian thích hợp để gửi thiệp
Cũng giống như thiệp Giáng sinh được giao trước ngày 25/12, Nengajo dự kiến sẽ được giao chính xác vào ngày 01/01. Để đảm bảo điều đó, thông thường bưu điện sẽ bắt đầu nhận Nengajo vào đầu tháng 12, trên mỗi tấm thiệp sẽ được đánh dấu bằng dấu hiệu đặc biệt để đảm bảo nó sẽ được giao kịp thời vào ngày đầu năm mới. Nhiều người thường nói vui rằng “cuộc đua” giao thiệp năm mới ở Nhật Bản còn khắc nghiệt hơn cả việc chuyển những lá phiếu bầu cho cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.
Nếu thiệp của bạn không đến kịp vào ngày đầu năm mới, thì hạn chót tiếp theo là giao trước ngày 03/01, hoặc ngày cuối cùng của kỳ nghỉ lễ năm mới, miễn là Nengajo của bạn đến được với người nhận trước ngày 07/01.
Nếu không có thời gian tự làm thiệp, bạn cũng có thể mua Nengajo được bán tại bưu điện, cửa hàng văn phòng phẩm và cửa hàng tiện lợi với giá khoảng 63 yên/cái (khoảng 12.500 đồng).
Ảnh: Fukuoka-now
Để gửi thiệp mừng năm mới ra nước ngoài, hãy thêm một con tem giá 7 yên (khoảng 1.500 đồng), viết “bưu thiếp” và “thư gửi hàng không” trên đó. Tuy nhiên, ngày giao hàng sẽ không được đảm bảo.
Từ giữa tháng 12, các hộp thư tại bưu điện sẽ dành một chỗ cho “年賀はがき – Nenga hagaki”, vì vậy hãy chắc chắn rằng thiệp của bạn sẽ được đặt vào đúng vị trí ở bưu điện.
Ảnh: Tokyo Weekender
Một số lời chúc cơ bản trên thiệp
Dưới đây là các cách khác nhau để ghi “Chúc mừng năm mới”, với 2 câu đầu tiên là lời chúc bình thường, 2 câu sau là chúc một cách trang trọng hơn:
- 明けましておめでとうございます。 (Akemashite Omedetou Gozaimasu).
- 新年おめでとうございます。 (Shinnen Omedetou Gozaimasu).
- 謹賀新年 (Kinga Shinnen).
- 恭賀新年 (Kyouga Shinnen).
Sau đó là lời cảm ơn đến người nhận:
- 昨年中は色々とお世話になりました。 (Sakunen-juu wa iroiro to osewa ni narimashita) – Cảm ơn vì bạn đã giúp đỡ tôi trong năm qua.
- 今年もどうぞよろしくお願いいたします。 (Kotoshi mo douzo yoroshiku onegai itashimasu) – Tôi mong rằng sẽ tiếp tục nhận được sự ưu ái của bạn trong năm nay.
- ご健康で幸せな一年でありますよお祈りいたしてります。 (Go-kenkou de shiawase-na ichinen de arimasu you o-inori itashite orimasu) – Mong rằng năm tới bạn sẽ tràn đầy sức khỏe và hạnh phúc.
- 昨年は大変なこともありましたが家族の絆や友情に感謝した一年でした。 (Sakunen wa taihen-na koto mo arimashita ga, kazoku no kizuna ya yuujou ni kansha shita ichinen deshita) – Dù trải qua một năm khó khăn, nhưng tôi rất biết ơn về tình bạn tốt đẹp và sự gắn bó với gia đình.
Xem thêm: Phong tục đón năm mới của người Nhật
