Bạn đã bao giờ tự hỏi tên chính thức của Nhật Bản là gì không? Chúng ta thường gọi nước này bằng các tên như “Nhật Bản”, “Japan” hoặc “xứ sở hoa anh đào”. Tuy nhiên, hiếm khi ai đề cập tới tên gọi chính thức, đúng không? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về câu trả lời cho câu hỏi này và những biến thể thú vị trong lịch sử tên gọi của Nhật Bản.
Tên quốc gia chính thức của Nhật Bản là gì?
Câu trả lời ngắn gọn là không có một tên gọi chính thức duy nhất cho Nhật Bản. Điều này có nghĩa là tên quốc gia của Nhật Bản không được đề cập trong Hiến pháp hoặc bất kỳ văn bản pháp luật nào của đất nước này. Tuy vậy, Hiến pháp Nhật Bản có tiêu đề là “日本国 憲法” (Nippon-koku Kenpo hoặc Nihon-koku Kenpo), có nghĩa là “Hiến pháp của nhà nước Nippon/ Nihon”. Tên “Nippon-koku/ Nihon-koku” được sử dụng như một biến thể để chỉ đến đất nước này. Trong đó, từ “Koku” có nghĩa là “đất nước” hoặc “quốc gia”. Hộ chiếu Nhật Bản cũng ghi tên quốc gia là “日本国” (Nippon-koku hoặc Nihon-koku) bằng tiếng Nhật và “Japan” bằng tiếng Anh.
Nippon-koku và Nihon-koku – hai biến thể độc đáo
Do đó, chúng ta có thể nói rằng tên chính thức của Nhật Bản trong tiếng Nhật là Nippon-koku hoặc Nihon-koku, có thể được dịch là “nhà nước Nhật Bản” hoặc “đất nước Nhật Bản”. Nippon và Nihon chỉ đơn giản là hai cách phát âm khác nhau của cùng một chữ Kanji “日本”, có ý nghĩa là “nguồn gốc của mặt trời”.
Chính phủ Nhật Bản cho biết cả Nihon và Nippon đều có thể được sử dụng trong tiếng Nhật làm tên chính thức của Nhật Bản. Điều này là độc đáo vì Nhật Bản là quốc gia duy nhất trên thế giới có hai biến thể của tên chính thức trong ngôn ngữ của mình và cũng là một trong số ít quốc gia có tên đầy đủ và tên ngắn gọn trùng nhau.
Tuy nhiên, trong tiếng Anh, không có tên chính thức cụ thể như “The State of Japan” hay “Republic of Japan”. Tên gọi đầy đủ của Nhật Bản trong tiếng Anh chỉ đơn giản là “Japan”.
Tên gọi cũ gắn với thời kỳ đen tối
Trước khi có các biến thể hiện nay, Nhật Bản được biết đến với cái tên “倭国 – Wakoku”. Đây là tên gọi được sử dụng từ thế kỷ thứ 8 và được đề cập trong cuốn Kojiki (Cổ sự kí) – cuốn sách ghi chú về các vấn đề cổ đại.
Bạn có biết người Trung Quốc cổ đại cũng dùng từ này để chỉ những người Nhật cổ mà họ gặp ở phía Nam. Hành động của Hoàng đế nhà Hán – Hán Quang Vũ Đế đã tặng một con dấu vàng cho sứ thần Nhật Bản đầu tiên đến thăm Trung Quốc vào năm 57 SCN, và đó hiện là bảo vật quốc gia của Nhật Bản. Con dấu trên được khắc dòng chữ tạm dịch là “Vua nước Na của xứ Wa, chư hầu của nhà Hán” (Na là một vương quốc cổ đại ở Nhật Bản).
Tại sao người Trung Quốc cổ đại lại gọi Nhật Bản là Wakoku hay Vùng đất Wa? Một giả thuyết là do từ “Ware – 我” trong tiếng Nhật, khiến người Trung Quốc quyết định rằng những người họ gặp ở đó là người Wa.
Tuy nhiên, từ “Wa – 倭” còn chứa nhiều hàm ý tiêu cực như phụ bạc, cúi đầu và người lùn. Chính vì vậy, người Nhật đã thay “倭” thành “和” (cùng phát âm là Wa) với ý nghĩa “hài hòa, hòa bình, cân bằng” và kết hợp cùng kí tự “大 – lớn, tuyệt vời” để tạo nên tên gọi mới cho quốc gia là “Yamato – 大和” (Đại Hòa).
Ngày nay, chữ “Wa – 和” xuất hiện rất nhiều trong các tên gọi chỉ những sự vật có nguồn gốc Nhật Bản như “Washoku – 和食” (ẩm thực Nhật), “Wagyu – 和牛” (thịt bò Nhật), “Washitsu – 和 室” (phòng kiểu Nhật), “Wagakuni – 我が国” (đất nước của chúng tôi).
Đáng nhớ với quá khứ đen tối
Trước khi có tên chính thức như hiện tại, từ năm 1889 đến 1946, Nhật Bản có tên là “Dai Nippon Teikoku – 大日本帝国”, có nghĩa là “Đại Nhật Bản Đế Quốc”. Đây là tên gọi trong thời kỳ chưa có nền dân chủ, khi Nhật Bản bắt đầu tham gia vào một số cuộc chiến tranh và xâm lược các nước láng giềng, buộc người dân của mình phải tham chiến. Vì vậy, cái tên này thường gắn với những khía cạnh đen tối trong quá khứ của đất nước.
Kết luận
Tóm lại, không có văn bản pháp luật nào của Nhật Bản quy định một tên gọi chính thức cụ thể cho quốc gia này. Vì thế, cả Nippon, Nihon-koku, Wagakuni đều có thể sử dụng bởi người Nhật. Còn trong tiếng Anh, tên chính thức của Nhật Bản chỉ đơn giản là “Japan”.
Thông qua bài viết này, chúng ta đã hiểu thêm về nguồn gốc và ý nghĩa của tên gọi chính thức của Nhật Bản. Ngoài ra, cũng nhìn nhận được sự đa dạng và đặc biệt trong lịch sử tên gọi của quốc gia này. Hãy cùng tìm hiểu thêm về Nhật Bản và ngôn ngữ Nhật để khám phá thêm những điều thú vị khác về đất nước mặt trời mọc.
