Nếu bạn là người Việt, bạn sẽ nói “Alo” khi nghe điện thoại. Nhưng người Nhật lại sử dụng “Moshi moshi”. Tại sao họ lại nói từ này hai lần? Có nhiều giải thích huyền bí về nguồn gốc của cụm từ này.
Nguồn gốc của Moshi moshi
Từ “もし – Moshi” ban đầu bắt nguồn từ chữ “申し – Moushi”. Thời kỳ Edo, người Nhật không sử dụng động từ “言う – Iu – Nói”, mà họ dùng hình thức khiêm nhường là “申す – Mousu”, dạng lịch sự của Mousu là “申します– Moushimasu”, và dạng khiêm nhường nhất là “申し上げます – Moushiagemasu” để diễn đạt hành động của mình hoặc của người trong nhóm mình. Như vậy, họ thể hiện sự khiêm tốn, nhún nhường với những người có địa vị cao hơn.
Sau đó, từ “申し – Moushi” được rút ngắn thành “Moushi” nhưng không mang ý nghĩa “nói”. Thay vào đó, nó được sử dụng để thu hút sự chú ý của người khác, tương tự như “Này” trong tiếng Việt. Từ này tiếp tục được rút gọn thành “もしもし – Moshi moshi” và được sử dụng khi trả lời điện thoại. “Moshi moshi” chủ yếu được dùng trong các cuộc gọi từ bạn bè, gia đình và tuyệt đối không sử dụng trong môi trường công sở vì bị coi là bất lịch sự.
Moshi moshi phổ biến vào năm 1902 khi được nhân viên tại Tổng đài điện thoại Tokyo – Yokohama sử dụng.
Vì sao Moshi được nói 2 lần?
Có nhiều giả thuyết về việc lặp lại từ “Moshi”. Dưới đây là ba giả thuyết mà chúng tôi tổng hợp được.
Hồ ly không thể phát âm từ “Moshi moshi”
Theo văn hóa dân gian Nhật Bản, Kitsune (cáo, hồ ly) có khả năng hóa thân thành con người và sử dụng năng lực này để hại người khác. Theo nhà nghiên cứu văn học dân gian Nhật Bản Lafcadio Hearn, cáo không thể phát âm một từ hoàn chỉnh, mà chỉ thể hiện một vài âm cụ thể. Vì vậy, nếu một người đến gõ cửa nhà bạn và nói từng từ một, chẳng hạn như thay vì nói Nishida-san thì nói thành “Nish… Sa…”, hoặc “Uchi desuka?” lại nói là “Uchi… de…?” thì có thể đó là một con Kitsune giả dạng. Con cáo này dùng đuôi để gõ cửa và gieo rắc điều không lành. Vì cáo không thể phát âm nhanh và đầy đủ cụm từ “Moshi moshi” như con người, người Nhật nói “Moshi” hai lần khi trả lời điện thoại để tránh bị lừa và hại.
Tranh “Đám cưới của loài cáo” (Kitsune no Yomeiri) của hoạ sĩ Ogata Gekko.
Yokai không thể nói “Moshi moshi”
Trong chương trình đố vui “理由ある太郎 – Riyuu aru Tarou” được phát sóng ở Nhật, người ta đã tiết lộ lý do người Nhật nói “Moshi moshi” hai lần khi nhận cuộc gọi, cũng tương tự như giải thích ở trên.
Theo truyền thuyết, nếu một Yokai gọi một người bằng từ “Moshi” và người này đáp lại, Yokai sẽ cướp đi linh hồn của họ. Vì vậy, người Nhật nói “Moshi moshi” hai lần khi nhận cuộc gọi để khẳng định bản thân không phải là một Yokai tham muốn máu, bằng cách tránh gọi một từ mà Yokai không thể nói.
Yokai không thể nói Moshi moshi, do đó người Nhật mới nói hai lần từ Moshi.
Được phổ biến bởi một kỹ sư điện tín
Vào năm 1890, điện thoại xuất hiện lần đầu tiên tại Nhật Bản. Thời điểm đó, chỉ những người giàu có mới có khả năng mua điện thoại và họ thường dùng để nói chuyện với những người có địa vị thấp hơn. Từ chào trong điện thoại thường là “おいおい – Oioi”. Người nghe điện thoại sẽ trả lời bằng “はい、良うございます – Hai, you gozaimasu” hoặc “はい, 良うござんす – Hai, yougozansu”, có nghĩa là “Vâng, tôi đã sẵn sàng để nói chuyện”.
Từ “oioi” cũng được những nhân viên trực tổng đài sử dụng, nhưng vì thiếu lịch sự nên nó đã được thay đổi thành “申し上げます – Moushiagemasu”. Sau đó, từ này được rút ngắn thành “申す申す – Mousu mousu” cho nam và “申し申し – Moushi moushi” cho nữ. Tuy nhiên, “oioi” vẫn được một số nhân viên nam sử dụng một thời gian ngắn sau đó.
Shigenori Katougi và câu chuyện về sự ra đời của Moshi moshi được viết trên tờ Fukushima Minpo.
Vào năm 1893, Shigenori Katougi, một kỹ sư điện tín của Bộ Công nghiệp Nhật Bản làm việc tại nhà máy điện Tanaka Seisakusho, đã đến Mỹ để học về hệ thống điện thoại. Trên chuyến đi, ông biết cách mà người Mỹ trả lời điện thoại bằng từ “Hello”. Khi được hỏi cách mà người Nhật chào trong điện thoại, ông đã gặp khó khăn vì có quá nhiều từ như “Oioi”, “Moushiagemasu”, “Mousu mousu” hoặc “Moushi moushi” và phải dành rất nhiều thời gian để giải thích. Vì vậy, Katougi đã nói với họ rằng “Moshi moshi” có nghĩa tương tự như “Hello”.
Khi ông trở về Nhật Bản, ông đã đề xuất ý tưởng tạo ra một từ mang tính biểu tượng khi nghe điện thoại, tương tự như “Hello” của người Mỹ. Năm 1893, Katoushi đã rút gọn từ “Moushi moushi” và “Mousu mousu” mà nam và nữ nhân viên trực tổng đài đang sử dụng thành “Moshi moshi”, “Mosu mosu”. Sau đó, cả nam giới và phụ nữ Nhật Bản đều sử dụng từ “Moshi moshi” khi nhận cuộc gọi.
Đọc thêm: Mưa bóng mây và truyền thuyết về đám cưới bí ẩn của loài cáo
