Người Nhật thường cảm thán “Kawaii~ Ôi, thật đáng yêu làm sao!” khi nhìn thấy những thứ dễ thương và sặc sỡ. Văn hóa Kawaii đã trở nên phổ biến và xuất hiện khắp mọi nơi trong và ngoài Nhật Bản, từ phim ảnh, quà lưu niệm cho đến thế giới thời trang. Nhưng liệu bạn đã biết rằng Kawaii còn có một góc tối được gọi là Yami Kawaii?
Yami Kawaii là gì?
Yami Kawaii (病みかわいい) là một nhánh nhỏ của trào lưu Kawaii, chủ yếu phản ánh qua thời trang. Trong tiếng Nhật, “Yami – 病” có nghĩa là “bệnh”, thể hiện các căn bệnh tâm sinh lý chung, còn “Kawaii – 可愛い/かわいい” được biết đến là “dễ thương”. Một thuật ngữ tương đồng với Yami Kawaii là “Menhera – メンヘラ” (từ ghép của “Mental Health” – sức khỏe tinh thần không ổn định).
Yami Kawaii là sự kết hợp giữa phong cách thời trang dễ thương, màu mè và những tâm lý tăm tối. Trong đó, những yếu tố tiêu cực và u ám được kết hợp với những bộ trang phục ngọt ngào và sặc sỡ. Những người theo đuổi Yami Kawaii thường phải đối mặt với những tổn thương tinh thần như căng thẳng, trầm cảm và thậm chí tự tử. Họ muốn thông qua trang phục để chia sẻ với xã hội rằng: “Tôi không ổn”.
Phong cách thời trang của Yami Kawaii
Con phố Harajuku là nơi mà những tín đồ thời trang thể hiện phong cách thời trang Yami Kawaii.
Phong cách thời trang Yami Kawaii vẫn giữ nguyên tông màu ngọt ngào, trong sáng như hồng và tím pastel. Tuy nhiên, trên những bộ trang phục này, lại có các hình ảnh hoặc khẩu hiệu tiêu cực như thể hiện tâm trạng yếu đuối, phản xã hội như “Tôi muốn chết”, “Đồ bệnh hoạn”. Những phụ kiện và trang sức cũng là điểm nhấn của Yami Kawaii với những chi tiết như kim tiêm, viên thuốc, băng dính cá nhân, khẩu trang và trang điểm giả vết thương. Đặc biệt, trên trang phục thường có in hình ảnh linh vật Menhera-chan được yêu thích nhất.
Xét về tổng thể, Yami Kawaii vẫn giữ được tinh thần dễ thương, tạo cảm giác xinh xắn và cuốn hút. Tuy nhiên, ý nghĩa ẩn sau đó lại là một vấn đề đáng quan ngại, khơi dậy những mặt trái mà con người thường muốn che đậy hay làm ngơ.
Thông điệp mà Yami Kawaii gửi gắm là gì?
Để hiểu rõ hơn về tại sao Yami Kawaii ra đời, chúng ta cần nhìn vào thực trạng xã hội Nhật Bản. Trong xã hội châu Á nói chung và Nhật Bản nói riêng, quy tắc và lối sống tập thể được tôn trọng. Mọi người thường tuân theo quy tắc chung và ai làm điều ngược lại sẽ gặp áp lực xã hội. Sự kì thị thể hiện rõ ràng ở các tầng lớp xã hội và những người gặp khó khăn về tâm sinh lý, đặc biệt là rào cản tâm lý, thường gặp khó khăn trong việc chia sẻ và tìm được sự đồng cảm từ xã hội.
Nhật Bản là quốc gia có tỉ lệ tự sát cao, chủ yếu do áp lực công việc, học tập, bắt nạt và trầm cảm. Theo thống kê, tỉ lệ tự sát tại Nhật Bản trong năm 2017 đạt 16,7/100.000 người, cao hơn so với các quốc gia có nền kinh tế phát triển như Mỹ và Đức.
Thiếu tiếng nói chia sẻ và đồng cảm là một vấn đề khó khăn đối với những người sống trong nỗi tuyệt vọng, đặc biệt là với giới trẻ. Điều này tạo ra một bức tường ngăn cách họ với xã hội, cắt đứt mọi mối liên hệ với thế giới bên ngoài. Và đó chính là lý do tại sao họ tìm đến Yami Kawaii như một liều thuốc chữa lành, như một cơ hội để phơi bày nỗi lòng yếu đuối ra bên ngoài, khao khát chia sẻ những trải nghiệm mà tâm hồn bị tổn thương.
Kawaii không chỉ đơn thuần là “dễ thương”, mà còn là “cơ hội được yêu thương và trân trọng”. Khi mặc những bộ trang phục Yami Kawaii, người ta không chỉ mong muốn nhận được sự ngưỡng mộ và khen ngợi “Kawaii~” từ mọi người, mà còn quan trọng hơn là kêu gọi sự đồng cảm với câu chuyện mà họ muốn chia sẻ. Họ thẳng thắn khẳng định rằng những người gặp vấn đề tâm lý cũng cần được đối xử như người bình thường.
Yami Kawaii cũng là cách để kêu gọi cộng đồng quan tâm đến những vấn đề nóng trong xã hội thông qua một cách gây cảm hứng nhất: thời trang. Thời trang có thể truyền tải thông điệp khắp mọi nơi, giúp mở ra không gian để thảo luận về trầm cảm và các vấn đề tâm lý một cách cởi mở và hiệu quả hơn bao giờ hết.
Dù là một trào lưu tương đối u ám và nặng nề, Yami Kawaii vẫn nhận được sự ủng hộ tích cực từ cộng đồng trẻ nhờ thông điệp ý nghĩa mà nó mang lại. Yami Kawaii đã trở thành một phong cách thời trang độc đáo đối với những người yêu thời trang.
Đây là một thông điệp tích cực mà chúng ta hy vọng sẽ tác động đến xã hội Nhật Bản về những vấn đề liên quan đến bệnh tâm lý, giúp khám phá và chia sẻ rộng mở hơn.
