Kyudo – môn thể thao truyền thống của Xứ sở Hoa anh đào đã trở thành một nét văn hóa đặc trưng của Nhật Bản. Từ một kỹ năng của các samurai thời phong kiến, Kyudo hiện nay thu hút hàng nghìn người tập luyện trên toàn thế giới.
Khám phá môn thể thao Kyudo
Kyudo trong tiếng Nhật có nghĩa là Cung Đạo. Đây là môn thể thao sử dụng cung làm vũ khí và yêu cầu kỹ thuật bắn sao cho trúng mục tiêu phía trước. Cung Đạo đã xuất hiện từ thời kỳ Yayoi, khi con người sử dụng cây cung làm bằng gỗ và có hình dạng ngắn từ đáy và dài từ đầu.
Kyudo là kỹ năng cần thiết của các chiến binh Samurai thời chiến tranh. Nguồn: akibanation.com
Trong thời phong kiến, khả năng bắn cung trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, đặc biệt trong các cuộc chiến tranh. Kỹ năng này cho phép samurai tấn công địch từ khoảng cách xa. Với tầm quan trọng tăng lên, số lượng các trường bắn cung đã tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, khi người Bồ Đào Nha đến Nhật Bản và giới thiệu loại vũ khí mới tiện lợi hơn là súng cầm tay, tầm quan trọng của cung đạo đã giảm đi.
Tuy nhiên, để không để môn võ thuật truyền thống này bị lãng quên, một nhóm người đã tập hợp lại với hy vọng khôi phục và phát triển nét văn hóa này. Cuối cùng, vào năm 1949, Liên đoàn Cung đạo Nhật Bản được thành lập, biến Cung đạo trở thành môn thể thao chính thức có quy củ và hệ thống như bây giờ.
Đặc trưng của Kyudo Nhật Bản
Khác với những môn thể thao khác, Kyudo Nhật Bản không chỉ rèn luyện thể lực mà còn rèn luyện tinh thần cho người tập. Người mới bắt đầu sẽ trải qua một khoảng thời gian ngắn để rèn luyện tinh thần và học các lễ nghi cơ bản trong Kyudo như cách đi, đứng, ngồi, chào, trước khi tập cầm cung.
Sau khi nắm rõ các nghi thức trên, người tập sẽ học kỹ thuật bắn mang tên Hassetsu – Bắn cung tám bước. Bốn ngón tay làm động tác, tám bước làm toàn bộ quá trình bắn.
Hình minh họa 8 bước bắn cung Hassetsu. Nguồn: Wiki
Ý nghĩa của Kyudo
Từ việc rèn luyện các động tác, kỹ thuật bắn, Kyudo đòi hỏi người tập luôn phải trong trạng thái ổn định, vững vàng (Fudoshin). Để bắn “bách phát bách trúng”, cần kết hợp cả thể lực và tinh thần. Một lần bắn thành công không chỉ là mũi tên cắm chính xác vào mục tiêu mà còn phải đúng cả về động tác lẫn tư thế.
Mỗi động tác, bước đi nhẹ nhàng mà dứt khoát, chậm rãi mà duyên dáng, kết hợp với cung tên, tạo nên một hình thể đẹp đến mức bạn không thể rời mắt. Điều này đã tạo nên nét tinh hoa trong võ thuật Kyudo Nhật Bản. Trên thực tế, ở một số nơi, việc bắn trúng đích không phải là mục tiêu cao nhất của Kyudo, mà cần đạt đến “Chân – Thiện – Mỹ” – trình độ cao nhất.
Một lần bắn cung hoàn hảo là sự kết hợp giữa thể lực và tinh thần. Nguồn: Fanpage Colorful Space
Trong quá trình bắn, mỗi người phải luôn nhớ: “Mỗi một cung tên là một sinh mạng”. Điều này buộc họ phải suy nghĩ kỹ trước khi chọn mục tiêu và sau khi đã chọn được mục tiêu, phải tập trung toàn lực để hoàn thành. Điều này không chỉ áp dụng trong Kyudo, mà còn có thể áp dụng trong mọi lĩnh vực trong cuộc sống.
Dụng cụ và trang phục của Kyudo
Dụng cụ đầu tiên cần kể đến trong Kyudo là cây cung (tiếng Nhật là Yumi). Cung trong Kyudo rất đặc biệt, có chiều dài trên 2 mét hoặc hơn, làm từ tre, gỗ hoặc sợi cacbon tổng hợp. Ngoài ra, còn có các loại cây cung làm hoàn toàn từ chất liệu thiên nhiên, thích hợp cho những người có kinh nghiệm bắn lâu năm hoặc là dân chuyên nghiệp.
Cung tên trong Kyudo Nhật Bản. Nguồn ảnh: Yahoo Blog JP
Dụng cụ tiếp theo là mũi tên, có gắn lông thú hoặc sợi cacbon tổng hợp. Chiều dài mũi tên phù hợp với người bắn, thường dài hơn sải tay từ 6 đến 10 cm. Ngoài ra, còn có một dụng cụ khác là găng tay (tiếng Nhật là Yugake). Găng tay được chia thành nhiều loại dựa trên năng lực, thói quen và mục đích của người tập. Chẳng hạn, nếu người tập quen kéo cung có lực kéo từ 20kg trở xuống, họ sẽ sử dụng loại găng tay 3 ngón. Nếu lực kéo trên 20kg, sẽ chọn găng tay 4 ngón.
Trang phục thường dùng trong Kyudo là Hakama, một loại quần ống rộng, thường có màu đen hoặc trắng, mặc với áo Nagajuban trắng (áo lót kimono).
Hakama là bộ trang phục thường dùng trong Kyudo. Nguồn: Mercari
Lễ hội và cuộc thi Kyudo tại Nhật
Hàng năm, Nhật Bản tổ chức cuộc thi bắn cung dành riêng cho nữ giới để họ thể hiện tài nghệ của mình. Cuộc thi mang tên “Toshiya” diễn ra tại đền Sanjusangendo ở Kyoto. Các cô gái tham gia cuộc thi mặc Kimono hoặc Yukata và bắn vào tâm vòng tròn từ khoảng cách 60 mét.
Các cô gái tham gia cuộc thi bắn cung Toshiya. Nguồn: Báo Nihon Keizai
Ngoài cuộc thi Toshiya, Nhật Bản còn tổ chức lễ hội bắn cung Yabusame vào mùa thu. Lễ hội này diễn ra tại đền Menji Jingu, Shibuya, Tokyo vào ngày 23/11. Điểm đặc biệt của lễ hội này là cung thủ sẽ ngồi trên lưng ngựa, vừa cưỡi vừa bắn. Đây là một trong những kỹ năng chiến đấu quan trọng của samurai thời chiến tranh. Tham gia lễ hội này, bạn sẽ được chiêm ngưỡng màn thi đấu của các cung thủ trên lưng ngựa.
Lễ hội bắn cung Yabusame lớn nhất mùa thu Nhật Bản. Nguồn ảnh: Harjula Production Ltd
Địa điểm học Kyudo tại Hồ Chí Minh và Hà Nội
Kyudo đã trở nên phổ biến trên toàn thế giới và Việt Nam cũng không ngoại lệ. Nếu bạn yêu thích Kyudo và muốn tìm hiểu về môn võ thuật này, có thể đến CLB Cung đạo Hà Nội hoặc câu lạc bộ Bắn cung tại Nhà Văn hóa Thanh niên và CLB Trần Quan Brother Archery ở TP. Hồ Chí Minh.
Đây là bản cung cấp bởi Mirai.edu.vn – Kiến Thức Tiếng Nhật Hữu Ích.